Υπάρχει "καλή" ζήλεια στη σχέση;

Λένε πως όποιος αγαπάει παιδεύει και ενίοτε ζηλεύει αλλά αν η ζήλεια εκδηλώνεται εντός γάμου, είναι πολύ πιθανότερο να «σκοτώσει» τον έρωτα και να αποξενώσει το ζευγάρι, προειδοποιούν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Αϊόβα.

«Οι όρκοι της αιώνιας αγάπης μπορεί να εντείνουν τον αντίκτυπο της ζήλειας, επειδή στον γάμο τείνει να υπάρχει πολύ υψηλότερο επίπεδο δέσμευσης και κοινές "επενδύσεις" όπως τα παιδιά, τα περιουσιακά στοιχεία και ο κοινωνικός περίγυρος», λέει ο επικεφαλής ερευνητής δρ Αντονι Πάικ, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του πανεπιστημίου.

«Έτσι, η ζήλεια του ενός συντρόφου ηχεί πολύ πιο προσβλητική και πολύ πιο σοβαρή απ' ό,τι σε μια σχέση η οποία δεν δεσμεύεται από έναν γάμο».

Η μελέτη του δρος Πάικ και των συνεργατών του, η οποία δημοσιεύεται στην «Επιθεώρηση Μελέτης του Σεξ» (JSR), έδειξε πως όταν δεν υπεισέρχεται η.. ζήλεια, τα
τρία στα τέσσερα παντρεμένα ζευγάρια δηλώνουν ιδιαίτερα ικανοποιημένα από τη συναισθηματική πλευρά του γάμου τους.


Όταν όμως εμφανίζεται η ζήλεια, η συναισθηματική ικανοποίηση κάνει... ελεύθερη πτώση: μειώνεται κατά περισσότερο από 50% για τους παντρεμένους. Ωστόσο, ο αντίκτυπος δεν είναι τόσο ισχυρός για τους ανύπαντρους. Οπως έδειξε η μελέτη, γι' αυτά τα ζευγάρια η μείωση στη συναισθηματική ικανοποίηση είναι κατά μέσον όρο 8%.

Ψυχικό «συμβόλαιο»

Για τα παντρεμένα ζευγάρια «υπάρχει ένα πολύ συγκεκριμένο "ψυχικό συμβόλαιο", το οποίο εμπεριέχει σημαντικές προσδοκίες και υποχρεώσεις», λέει ο δρ Πάικ. «Οτιδήποτε αντιβαίνει τους όρους αυτού του "συμβολαίου" προκαλεί αντιδράσεις, το μέγεθος των οποίων εξαρτάται από τον βαθμό της εμπιστοσύνης που μοιραζόταν το ζευγάρι κατά το παρελθόν, αλλά και από το πόσο δεσμευμένο ένιωθε και από το πόσες κοινές "επενδύσεις" είχε κάνει».

Μαζί του συμφωνεί η δρ Γουέντι Μ. Τρόξελ, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχιατρικής & Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, η οποία μελετά τα χαρακτηριστικά των σχέσεων και τον αντίκτυπό τους στην υγεία.

«Η σεξουαλική απιστία αλλά και η υποψία της σεξουαλικής απιστίας αποτελούν ισχυρό πλήγμα για την οποιαδήποτε σχέση δέσμευσης», λέει. «Οσα διακυβεύονται είναι μακράν μέγιστα εντός του γάμου, επειδή οι προσδοκίες όσον αφορά την εμπιστοσύνη, την πίστη και τη μονογαμία συνήθως κορυφώνονται μετά τον γάμο».

Η μελέτη

Στη νέα μελέτη συμμετείχαν 681 ετεροφυλόφιλα ζευγάρια, άλλα εκ των οποίων ήταν παντρεμένα, άλλα συζούσαν και άλλα είχαν μεν σχέση αλλά δεν μοιράζονταν μια κοινή στέγη.

Οι ερευνητές ρώτησαν τους εθελοντές εάν είχαν αισθανθεί ζήλεια για τον/την σύντροφό τους και εάν ένιωθαν ευτυχισμένοι μαζί τους, ενώ τους ζήτησαν να συμπληρώσουν ειδικά ερωτηματολόγια που αφορούσαν την ποιότητα της σχέσης και τις συνήθειες που είχαν με τους συντρόφους τους.

Οι απαντήσεις που έδωσαν οι εθελοντές σε αυτά τα ερωτήματα διαλύουν επίσης έναν «μεγάλο μύθο των σχέσεων», όπως τον χαρακτηρίζει ο δρ Κένεθ Ν. Λίβαϊ: ότι η απιστία και η ζήλεια μπορεί να τονώσουν την ερωτική ζωή του ζευγαριού.

«Η μελέτη έδειξε πως όταν ο ένας σύντροφος παραδέχεται ότι ήταν άπιστος, μειώνεται κατακόρυφα η επιθυμία του άλλου συντρόφου να έρθει σε ερωτική επαφή μαζί του, ακόμα και αν η απιστία δεν οδηγήσει στο τέλος της σχέσης», λέει ο δρ Λίβαϊ, ο οποίος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνιας.

«Το πιο σημαντικό, όμως, εύρημα είναι πως η ζήλεια μπορεί να οδηγήσει σε ακρότητες, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η σωματική και ψυχολογική κακοποίηση του συντρόφου».

Υπάρχει και η... καλή

Ολα αυτά όμως δεν σημαίνουν πως η ζήλεια δεν έχει απολύτως τίποτα να προσφέρει σε μία σχέση.


«Σε χαμηλά επίπεδα, η ζήλεια μπορεί να "δέσει" ακόμα περισσότερο το ζευγάρι, διότι σε τέτοια περίπτωση αποτελεί ισχυρή υπενθύμιση τού πόσο πολλά σημαίνουν ο ένας για τον άλλο», εξηγεί η δρ Τρόξελ. «Εντούτοις, εάν αυξηθεί η έντασή της ή καταστεί χρονία, η ζήλεια έχει τη δύναμη να υπονομεύσει το αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας του γάμου, κλονίζοντάς τον συθέμελα».

Σε κάθε περίπτωση, «το κλειδί είναι να συζητάει το ζευγάρι για τα συναισθήματά του, να τα εξωτερικεύει και εν ανάγκη να ζητήσει βοήθεια από έναν σύμβουλο γάμου», συνεχίζει η δρ Τρόξελ. «Τα ζευγάρια που κατορθώνουν να μαθαίνουν τρόπους εξωτερίκευσης της ζήλειας τους, ισχυροποιούν στο τέλος τη σχέση τους, γιατί μιλάνε για ένα θέμα το οποίο αποτελεί _ ακόμα και σήμερα _ ταμπού: την απιστία, είτε είναι φανταστική είτε πραγματική».